جزیره قشم بزرگ ترین جزیره خلیج فارس و جزو استان هرمزگان محسوب می شود که از طبیعتی شگفت انگیز و پیچیده برخوردار می باشد.

دوستداران طبیعت؛ جاذبه های طبیعی این جزیره را عجایب هفتگانه می خوانند و عقیده دارند در پهنه ای 1400 کیلومتر مربعی، وجود چنین طبیعتی تنها با واژه “بی نظیر” قابل توصیف است.

جزیره قشم علاوه بر برخورداری از ویژگی های طبیعی، از موقعیت خاص استراتژیک در صحنه سیاست نیز برخوردار است.

لیست جاذبه های گردشگری قشم، جاذبه های تاریخی قشم و جاذبه های طبیعی قشم و بازارهای قشم :

دره ستاره ها

دره ستاره ها حدود 2 میلیون سال قدمت دارد، كه بر اثر فرسایش خاك، سنگ و ماسه ناشى از باد و باران و رگبارها به وجود آمده است، دره ستاره ها شاهكار كم نظیر طبیعت در جزیره زیباى قشم است. قدمت دره ستاره ها مربوط به دوره زمین شناسى سنوزوئیك (حدود 2 میلیون سال) است.

ضلع شمالى جزیره قشم در نزدیكى روستاى بركه خلف، عارضه زمین شناسى عجیب خود را به نمایش گذاشته است. بنا به تحقیق آنوبانینى؛ اهالى محل عقیده دارند ستاره اى از آسمان افتاده و اشكال عجیبى را از خاك و سنگ و ماسه پدید آورده است.

از شهر قشم كه به سمت ساحل جنوبى آن حركت كنید به روستاى «بركه خلف» مى رسید. روستاى بركه خلف در فاصله 5 كیلومترى از ساحل جنوبى جزیره قرار گرفته است. در شمال این روستا یكى از زیباترین جلوه هاى فرسایش در جزیره قابل مشاهده است. اهالى منطقه به این روستا استاره كفته (گاهى هم استار افتیده) مى گویند. اما، نام دره ستاره ها براى این پدیده كم نظیر زمین شناسى جا افتاده است.

تنگه چاهکوه

تنگه شگفت انگیز “چاهکوه” در روستای چاهوی شرقی جزیره قشم،با حفره ها و دالان ها و اشکال اعجاب آور در دیواره های خود بیننده را مبهوت می کند. نظیر این پدیده زمین شناسی در آلمان، انگلیس، چین، آمریکا و چند کشور دیگر وجود دارد.

تنگه چاهکوه، پدیده ای شگفت از فرسایش سنگ های رسوبی زمین، در جزیره قشم واقع شده است. دره یا تنگه چاهکوه، در بخش شهاب از توابع شهرستان قشم، دره ای به عمق 100 متر، نمایشی از فرسایش سنگ های رسوبی است. این دره در 70 کیلومتری شهر قشم و در کنار روستای چاهوی شرقی، در بخش غربی ساحل شمالی جزیزه قشم قرار دارد و یکی از مهم ترین جاذبه های گردشگری جزیره قشم است. این دره شگفت انگیز، در دل کوه سنگی یکپارچه که به شکل ضربدر برش خورده قرار دارد .

سد تاریخی گوران

سد گوران مربوط به دوره پهلوی است و در جزیره قشم، روستای گوران واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۵ اسفند ۱۳۷۹ با شمارهٔ ثبت ۳۰۵۷ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

در ۷۸ کیلومتری قشم، سد تاریخی‌ «گوران» قرار دارد که کارشناسان، پی نخستین این سد را از آنِ دوره هخامنشیان و تاج آن را از آنِ دوره ساسانیان می‌دانند

آب شیرین در قشم از ارزش والایی برخوردار است و بدین روست که از دیرباز بهره بهینه از این مایه حیات، الگوی زندگی قشمی‌ها بوده است که نمونه آن را می‌توان در سد تاریخی پی‌پشت که دریچه و حوضچه آن بر جای مانده از روزگار ساسانیان است، به خوبی مشاهده کرد

قلعه پرتغالی ها

این قلعه در سال 1507 میلادی به فرمان ” آلفونسو آلبركرك ” دریانورد پرتغالی در ضلع شمالی جزیره قشم و در ساحل دریای خلیج فارس احداث شد.

آلبوكرك، جزاير دهانه خليج فارس را تصرف كرده و از اين طريق بر راه بازرگاني دريايي بين هند و اروپا تسلط يافت، چيرگي پرتغاليها براين آبراه مهم دريايي 110 سال طول كشيد. در اين مدت آنها به ساختن دژها و استحكاماتي پرداختند كه از آن جمله دژهاي هرمز ، قشم و لارك است.سرانجام در سال 1623 ميلادي اين قلعه و ديگر پايگاهها در دهانه خليج فارس را يكي از سرداران صفوي متصرف شد و ايرانيان تا امروز براين پرارزش ترين آبراهه دنيا چيره هستند.

قلعه قشم با مساحتي بيش از 2 هزار متر مربع از سنگهاي آهكي و گچي با ملاط ساروج محلي ساخته شده و طي يك قرن چندين بار استحكام بخشي يافته است. اين دژ راست گوشه است.

چهاربرج در چهارگوشه و بازوهايي بلند دارد كه توپ و منجنيق ها برروي پهناي آن مستقر مي شده اند قلعه قشم كاربردي چون يك انبار بزرگ يا جاي نگهداري مهمات و سلاح داشته كه در مواقع اضطراري به ديگر دژها كمك مي رسانده است. قلعه پرتغالیها یك قلعه تداركاتی بود كه برای ارتباط با قلعه هرمز و رساندن تداركات و خدمات به این قلعه مركزی در قشم ساخته شده بود.

غارهای خربس

غار خربس یکی از جاذبه‌های گردشگری شهرستان قشم و از نقاط دیدنی استان هرمزگان در جنوب ایران است. این غار در پانزده کیلومتری شهر قشم در سمت راست جاده قشم به روستای خربس و روستای رمچاه قرار دارد. روستاى بزرگ خوربيز يا خربس (خربز) (XARBEZ) اکنون کاملاً ويران شده و جز کلاته گورستان و برکه‌اى از آن باقى نمانده است. اين روستا حداقل تا زمان ساسانيان (1400 سال قبل) مکانى آباد و محل تردد سياحان و کشتى‌بانان بوده است. نام خربس خود واژه‌اى است که در زبان پهلوى از آن مى‌توان نشان يافت. در دل ارتفاعات روستای خربس، آثاری از معماری صخره‌ای دیده می‌شود که به عقیده برخی از محققین، نیایشگاه پیروان میترائیسم و یا پرستشگاه آناهیتا (خدای آب) بوده‌است. قدمت این اثر به دوره مادها می رسد.

ساختار راز آمیز این غار ها و قرار گرفتن آن بر بلندی، این عقیده را دامن زده که اینجا در روزگار مادها نیایشگاه مهر و محلی برای ستودن الهه میترا بوده است.

غار نمکدان قشم

در فاصله 90کیلومتری شهر قشم، در بخش انتهایی جنوب غربی جزیره کوه گنبدی شکل به ارتفاع 237 متر از سطح دریا غار نمک قرار دارد. غارهاى نمکى جزيره قشم يکى از زيباترين جلوههاى طبيعت در اين جزيره زيبا و رويايى ايران است. وجود رگه های سفید نمک بر بدنه این کوه از دور منظره ای زیبا را نمایان می سازد.

فاصله دهانه غار نمک از جاده همجوار ساحل دریا حدود 2 کیلومتر است که توصیه می شود با پای پیاده پیموده شود. درون غار نمک به ویژه در اعماق آن، تاریک است و برای مشاهده استالاکتیت های بلورین نمک نیاز به چراغ قوه پرنور است. سقف غار نمک را قندیل های مرمرین و بلورین در اشکال مختلف پوشش داده اند و منظره ای بدیع به وجود آورده اند.

روستای توریان

توريان يكي از روستاهاي اين جزيره است كه در حدود 31 كيلومتري جنوب غرب قشم قرار دارد و به وسيله ي يك راه فرعي به طول 2 كيلومتر از جاده ي اصلي قشم- باسعيدو جدا مي شود. اين روستا از جهات مختلف با روستاهاي ديگر همجموار است. از شمال به روستاي خالدين و از جهت جنوب به روستاي رمكان و از غرب به روستاي تم سنتي و از شرق به روستاي باغ بالا محدود مي شود

در این روستا کشاورزی رونق دارد علاوه بر کاشت سیفی جات، زمین های آفتابگردان و نخلستان های زیبای این منطقه از دیدنی های مهم آن محسوب می گردد.

در زمان شورش مغول و هرج و مرج آن دوران ايران هر قبيله كه از غارت مغول جان به در مي ببرد، به گوشه امني مي گريخت و گويا قبيله اي كه رئيس آنان توران نامي بود به جزيره قشم آمده و سكونت اختيار كرده و بارگاهي و مسجدي و حمامي بنا نموده و نام شاهي بر خود گذاشته و ملقب به تورانشاه گرديده است، طبق اسناد تاریخی دو تورانشاه بوده است يكي در جزيره هرمز و ديگري درجزيره قشم.

چاه های لافت

در زمان شورش مغول و هرج و مرج آن دوران ايران هر قبيله كه از غارت مغول جان به در مي ببرد، به گوشه امني مي گريخت و گويا قبيله اي كه رئيس آنان توران نامي بود به جزيره قشم آمده و سكونت اختيار كرده و بارگاهي و مسجدي و حمامي بنا نموده و نام شاهي بر خود گذاشته و ملقب به تورانشاه گرديده است، طبق اسناد تاریخی دو تورانشاه بوده است يكي در جزيره هرمز و ديگري درجزيره قشم.

چاههاى کنده شده در بندر لافت که در سنگ سيست کوه و در مکانى گود حفر شدهاند و به مثابه ”آرتزين“ عمل مىکنند. بعضى نوشته اند آب آنها از باران و سرريز تل و صخره بالادست تأمين شده است به همين دليل ”تل آو“ ناميده شده اند و به مرور به ”طلا“ شهرت يافته اند.

تعداد چاهها بيش از 50 الى 60 حلقه است که عموماً آب دارند مگر آنها که از گل و لاى انباشته شده و بايستى لایروبى شوند. چندين درخت کهور کهن، ساقه هاى پيچ در پيچ و گره خورده و قطور خود را درون سنگ فرو بردهاند تا ريشهشان را به آب برسانند. مردم منطقه اين چاههاى آب و درختان را مقدس می شمارند و در کنار چاهها و زير سايه درختان قربانى مى کنند و بر شاخه هاى کهنترين درخت با پارچه هاى سبز دخيل بسته اند.

کاسه سلخ

منطقه‌اى موسوم به کاسه سلخ در ساحل جنوبى، برهوتى است به طول تقريبى 7 کيلومتر و عرض تقريبى 5 کيلومتر که هيچ پوشش گياهى در آن وجود ندارد.

اينجا عرصه‌اى است که گويى از حيات و عناصر حياتى بويى نبرده است. هزاران تپه کوچک و بزرگ مخروطى شکل و اشکال فرسايشى در اين عرصه به چشم مى‌خورد که در اعصار گذشته از زمين جوشيده و در همان حال سفت و بسته شده و تشکيل تپه‌ماهورهاى متداخل و گسترده‌اى را داده‌اند.

در عمق اين برهوت يک چشمه شفابخش گوگرد از زمين مى‌جوشد. مجموعه اين عوامل نشان‌ مى‌دهد که در لايه‌هاى زيرين در منطقه برهوت سلخ مخازن عظيم نفت و گاز وجود دارد.

بام قشم

در بخش غربى جزيره و در حد فاصل شمال و جنوب جزیره بین دو روستای بندر سلخ و روستاى طبل، ارتفاعات موسوم به بام قشم قرار دارد. بام قشم فلاتى نيمه مرتفع است که گسترده‌ترين بخش مرتفع جزيره را تشکيل مى‌دهد و چشم‌انداز بى‌نظيرى را مى‌توان از فراز آن شاهد بود.

بخش‌هاى مرتفع به‌طور عمده از سنگ آهک سخت ـ که شامل پوسته‌هاى صدف فراوان است ، تشکيل شده و در دامنه‌ها و حاشيه‌هاى ارتفاعات، ماسه سنگ سست همراه با مارن و سيلت مشاهده مى‌شود که به شدت فرسايش يافته‌اند.

يکى از راه‌هاى خوب دسترسى به بام قشم از کنار روستاى طبل مى‌گذرد که از انتهاى مسير ماشين‌رو، پس از حدود 15 دقيقه پياده‌روى و صعود از دامنه‌ها مى‌توان به سطح فلات دسترسى پيدا کرد. در اينجا بقاياى يک روستاى ويران شده نيز وجود دارد که اهالى منطقه آن را کلات کشتار مى‌نامند و دليل اين نامگذارى روشن نيست. آثارى از ديوارهاى قديمى بسيار منظم، محوطه‌هاى زندگى، قطعات سنگى پرداخت شده، چند فضاى بسته نسبتاً سالم شبيه به آغل حيوانات يا انبار و ساختارى شبيه شبکه‌هاى زهکشى يا فاضلاب در اين ويرانه‌ها مشاهده مى‌شوند. همچنين قطعاتى از سفال و خشت پخته که احتمالاً مربوطه به دوران اسلامى است در ميان ويرانه‌هاى يافت مى‌شود.